Zeytinyağında soğuk sıkım ve sıcak sıkım olmak üzere iki farklı tür vardır. Bu iki tür sıcaklığa bağlı olarak oluşmaktadır. Soğuk sıkımda kullanılan sıcaklık maksimum 27 derece olurken sıcak sıkımda bu değer daha fazladır. Yani bu iki zeytinyağı arasındaki en önemli fark adından da anlaşılacağı üzere sıkımlarında kullanılan sıcaklıktır aslında. Bunun dışında ikisi arasında besin değeri, koku, lezzet vs. gibi çok faktör de farklılık gösterir.
Soğuk sıkım işlemlerinde zeytin ezmesi ısıtılmaktadır, çünkü ısı viskoziteyi yani sıvının akmaya karşı direncini düşürüp yağ ekstraksiyonu kolaylaştırır. Ama diğer yandan da zeytinyağında bulunan hoş kokuyu muhteşem lezzeti sağlamaktan sorumlu olan uçucu bileşikleri de buharlaştırdığı için yağ kendi öz aromasından ve lezzetinden bir şeyler kaybeder.
Soğuk Sıkım ve Sıcak Sıkım Nedir?
Soğuk sıkım zeytinyağı, yağın 27 derece sıcaklık altında herhangi bir sıcaklıkta işlenmesiyle elde edilir ve çok daha fazla yağ, daha çok hacim ortaya çıkar. Zeytinden çok daha fazla yağ elde edilir ve daha çok verim alınır. Eğer bu sıcaklık üzerinde işlem yapılırsa zeytinyağı kokusunu ve aromasından bir şeyler kaybedecektir. Buna da işte sıcak sıkım zeytinyağı adı verilmektedir. Aralarındaki genel farklara gelecek olursak…
Besin Değerleri
Yüksek sıcaklıkta işlem görürse eğer besin değerlerinden kayıplar yaşanacaktır. Eğer ki çok yüksek sıcaklık olursa da büyük kayıplar meydana gelir. Sağlıksal olarak bakıldığında iki yöntemden soğuk sıkım yağlar, çok daha sağlıklıdır.
Koku
Sıcak sıkım yönteminde aromatik olarak hoş kokudan bir miktar kayıplar yaşanır. Soğuk sıkımlarda ise doğal, hoş aromalı meyve kokuları elde edilir.
Tat
Yüksek sıcaklıklarda işlem gören sıcak sıkım zeytinyağlarının sahip olduğu antioksidanlarda kayıplar yaşanır. Bu da acılık oluşmasına neden olur ama soğuk sıkımlarda bunun aksine antioksidanlar korunur ve tadıldığı zaman boğazda, genizde hoş bir yanma hissi oluşturur.
Genelleme yapacak olursak da sıcak sıkımda olumsuz etkilere bakalım. Zeytinyağı kendine has değerini kaybeder ve ayrıca serbest radikaller de ortaya çıkmaya başlar. Bu sebeple de yararlı etkileri git gide azalır. Bu sebeple de soğuk sıkım zeytinyağı besin değerinden kokusuna kadar her detayda daha üstündür.
Sağlıklı bir zeytinyağı üretiminde kullanılan yöntem soğuk sıkım olmalıdır. Sahip olunan antioksidanlar, besin değerleri korunsun istiyorsanız da toplanan zeytinlerin hemen işleme alınması şarttır. Soğuk sıkım ve sıcak sıkım arasındaki fark koklanınca bile anlaşılabilmektedir. Meyvemsi koku soğuk sıkımda kolaylıkla anlaşılabilmektedir. Yani genel olarak tüm araştırmalar gösteriyor ki soğuk sıkım zeytinyağları sıcak sıkımlara oranla daha kaliteli ve sağlıklıdır.
Comments